DEHB ve Sosyal İlişkiler

DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) ve sosyal ilişkiler arasında çok yönlü bir ilişki vardır.

Sosyal ortamlarda yeterli ve işlevsel olmak için etrafımızdaki insanlara ve durumlara odaklanmamız gerekir. Sosyal ipuçlarını okuma becerisi bu noktada devreye girer. Özellikle DEHB olanlarda bu anlamda zorluk vardır. Ayrıca DEHB sosyal becerilerde yetersizliğe neden olur. Dolayısıyla duyguları ve başkalarına karşı tepkileri düzenleme yeteneğini azaltır. Örneğin hayal kırıklığı yaşadığında aşırı tepki verme vardır. Ya da özellikle yakın ilişkilerde saldırgan tutum gösterir. Ayrıca öfke nöbetleri muhtemeldir. DEHB olan kişi ayrıca kendisi eleştiri ya da ılımlı yorumlara maruz kaldığında bazen orantısız bir aşırı incinme hissedip duygusal patlamalar yaşar.

Sosyal İpuçları

Özetle, sosyal ipuçları, insanların davranışları, jestleri, yüz ifadeleri ve beden dilleri gibi sözel olmayan işaretler aracılığıyla ilettikleri mesajlardır. Bu ipuçlarını tanımak, başkalarının duygusal durumlarını, düşüncelerini ve niyetlerini anlamamızı sağlar. Gündelik hayatta çok sık rastladığımız bazı sosyal ipucu örnekleri:

• Birisi size doğru eğilerek size ilgi gösteriyorsa, bu genellikle sizinle ilgilendiği ve söylediklerinizi dinlediğini gösterir.
• Göz teması kurmak ve gözlerini kaçırmadan bakmak, bir kişinin ilgili olduğunu ve odaklandığını gösterir.
• Birisi ellerini kollarının üzerine koyarak duruyorsa, savunmacı veya huzursuzdur.
• Birisinin yüzünde gülümseme, mutluluk veya memnuniyet ifadesi varsa, genellikle iyi bir şey olduğunu veya keyif aldığını gösterir.
• Kaşların çatılması, alın kırışması veya birisinin yüzünde endişe ifadesi, bir şeyin yanlış olduğu veya endişe duyduklarını gösterir.
• Gözlerin büyümesi veya ağzın açık kalması, şaşırdığını veya şok olduğunu gösterir.
• Konuşurken ses tonunun yüksekliği veya düşüklüğü de birisinin duygusal durumunu gösterir. Kişinin örneğin üzgün mü, öfkeli mi veya heyecanlı mı olduğunun anlaşılması mümkündür..
• Konuşma hızı ve ritmi de birisinin heyecanlı, sakin veya rahatsız olduğunu yansıtır.
• İki kişi arasındaki fiziksel mesafe, ilişkilerinin biçimini ve samimiyet seviyelerini yansıtır. Örneğin, iki insanın birbirine yakın durması, yakın bir ilişki veya arkadaşlık anlamına gelebilir.
• Dokunma da sosyal bir ipucu olabilir. Birisinin omzunu veya kolunu hafifçe okşama, destekleyici veya dostça bir davranış olarak algılanabilir.

İletişimde Önemli Noktalar

Başkalarına empati yapmak, kendi düşüncelerimizi ve duygularımızı bir kenara bırakıp başkasının bakış açısıyla olaylara bakmamızı ve nasıl hissettiklerini hayal etmeyi içerir. 

Empati yapabilmek ve sosyal ipuçlarını anlamak, sağlıklı ilişkiler için şarttır. Kolaylıkla anlaşılabileceği gibi dikkat ve odaklanma sorunu yaşayan kişiler için empati yapmak, sosyal ipuçlarını fark etmek ve uygun tepkiler vermek oldukça zordur. Ayrıca DEHB kesinlikle çiftler için zorluklar yaratabilir. Belirtiler, kaçırılan tarihlere, tutulmayan sözlere, fevri veya riskli kararlara veya ev işlerinin eşit olmayan şekilde dağıtılmasına yol açar. Ancak bozukluk, çiftleri başarısızlığa mahkum etmez. Her iki partner de kendilerini DEHB konusunda eğitmelidir. Böylece zorlukları açıkça tartışırlar. Ayrıca semptomları gidermek ve ilişkiyi güçlendirmek için birlikte çalışırlar. Sonuçta daha doyumlu bir beraberlik sürdürürler. Üstelik bu her ikisinin de DEHB olduğu durumlar için de mümkündür.

DEHB\\\’li Eşe Sahip Olmanın Faydaları

DEHB\\\’li sevdiklerimiz çoğu zaman canlı, yaratıcı ve cömerttir.

Bizi konfor bölgelerimizin dışına çıkarırlar ve bize gülmeyi hatırlatırlar.

Gerçekten de, DEHB olan bir kişiyle çıkan birçok kişi, partnerinin eğlenceli ve yaratıcı olduğunu söyler. 

Pek çok DEHB\\\’li kişiyi, eşleri enerjik, yaratıcı, hoş sohbet ve kibar oldukları için çekici bulur.

Ayrıca DEHB\\\’li eşlerinin,  çalışkan olmasından memnundurlar.

Ek olarak, çocuklarının sorumlulukları yerine getiren ebeveynlerdir.

Harika bir mizah anlayışları bulunmasından çok övünen eşler de vardır.

DEHB olan kişilerin daha yüksek cinsel dürtülere sahip olması mümkündür. Dolayısıyla diğer çiftlerinkinden daha çeşitli ve heyecanlı bir cinsel yaşamları olması mümkündür. Bu da partnere memnuniyet verir. 

DEHB ve Sosyal İlişkiler ile İlgili Sorunlar

• Dikkat Eksikliği:
  • Konuşmalar sırasında odaklanma zorluğu, yanlış anlaşılmaların nedenidir.
  • Sosyal ipuçlarını kaçırmak (örneğin, beden dili veya tonlama) iletişimde kopukluk yaratır.
• Dürtüsellik:
  • Söz kesmek, düşünmeden konuşmak veya uygunsuz yorumlarda bulunmak, diğer insanları rahatsız eder.
  • Hızlı karar alma veya ani tepkiler, ilişkilerde sürtüşme nedenidir.
• Hiperaktivite:
  • Aşırı konuşma veya sürekli hareket halinde olma, diğer kişileri yorar.
  • Sakin anlarda bile bir şeyler yapma ihtiyacı, sosyal etkinliklerde uyum sorunlarına yol açar.
• Duygusal Regülasyon Zorlukları:
  • Aşırı heyecanlanma, çabuk sinirlenme veya kolay hayal kırıklığına uğrama, sosyal ortamlarda sıkıntı yaratır.
  • Duyguların hızla değişmesi, arkadaşlıkların istikrarını etkiler.
• Unutkanlık ve Organizasyon Eksikliği:
  • Planları unutmak veya son anda iptal etmek, güvenilirlik sorunlarına yol açar.
  • Sosyal etkinliklerde zamanlama sorunları yaşar.
• Reddedilme Duyarlılığı:
  • Eleştiriler veya sosyal reddedilme karşısında aşırı duyarlılık göstermek, kişinin kendini soyutlamasına yol açar.

---

DEHB ve Sosyal İlişkiler ile İlgili Sorunlar Sorunlarla Başa Çıkma Yolları

• Sosyal Farkındalık Geliştirme:
  • Beden dili, tonlama ve diğer sosyal ipuçlarına dikkat etmeyi öğrenmek için pratik yapmak uygundur.
  • Geri bildirimlere açık olmak, sosyal becerilerin geliştirilmesine yardımcıdır.
• Dürtüleri Kontrol Etme:
  • Konuşmalarda dinlemeyi öncelik haline getirmek ve söz kesmemeye özen göstermek önemlidir.
  • Nefes alma veya bir süre duraklama gibi tekniklerle ani tepkileri kontrol etmek mümkündür.
• Rutin ve Planlama:
  • Sosyal etkinlikleri planlamak ve hatırlatıcılar kullanmak, unutkanlıkla başa çıkmada yardımcıdır.
  • Önceden hazırlanmak, organizasyon sorunlarını azaltmak için etkilidir.
• Empati ve Anlayış:
  • Kendini ifade ederken dürüst olmak, arkadaşların DEHB’yi anlamasını sağlar.
  • Güvenilir ve empatik arkadaşlar seçmek önemlidir.
• Destek Almak:
  • Sosyal beceri geliştirme grupları veya terapiler, sosyal ilişkilerde daha etkili olmayı sağlar.
  • DEHB koçları veya terapistlerle çalışmak, bireyin zorluklarını anlamasına ve yönetmesine yardımcıdır.
• Pozitif Yönlere Odaklanmak:
  • DEHB\\\’li bireyler genellikle enerjik, yaratıcı ve eğlenceli bir kişiliğe sahiptir. Bu özellikler, sosyal çevrelerinde onları popüler kılar.
  • Bu güçlü yönleri kullanarak olumlu sosyal bağlar kurması olasıdır.
• Sosyal Durumları Pratik Yapmak:
  • Sosyal etkileşimlerdeki belirli senaryoları önceden prova etmek, kaygıyı azaltır.
  • Ufak sosyal adımlarla başlamayı tercih ederek aşırı yüklenmeden kaçınmak uygundur.